ارزش حال برابر است با ارزش فعلی مبلغی پول در آينده. اگر نرخ بهره 10درصد باشد، ارزش حال 100 دلار پول كه ظرف مدت یک سال خرج شده يا كسب مي‌شود، برابر است با 100 دلار تقسيم بر 10/1 كه تقريبا برابر است با 91دلار.
اين مثال ساده نشان‌دهنده اين حقیقت كلی است كه ارزش حال مبلغی پول در آينده، از ارزش واقعی آن در آينده كمتر است. اگر نرخ بهره تنها 4درصد باشد، ارزش حال 100دلار پول كه يك سال بعد به دست آمده يا خرج مي‌شود، برابر است با 100 دلار تقسيم بر 04/1 يا چيزي در حدود 96دلار. اين نكته نشان می‌دهد كه هر چه نرخ بهره پايين‌تر باشد، ارزش حال افزایش می‌یابد. همچنین اگر نرخ بهره 10درصد باشد، ارزش حال 100دلار پول كه طی بيست سال به دست آمده يا مصرف می‌شود، برابر است با 100/(10/1)20 دلار یا چيزي نزديك به 15دلار. به بيان ديگر ارزش حال مقدار مشخصی پول در آينده برابر با بخشی از اين مقدار خواهد بود. حتي در صورت صفر بودن تورم نيز اين نكته كه ارزش يك دلار در سال آتي كمتر از ارزش حال آن است، صدق مي‌كند. دليل اين امر آن است كه آنچه را در حال حاضر در دسترس ما است، به آنچه در آینده در دسترس ما قرار خواهد گرفت، ترجیح می‌دهیم. ما پول را همین الان می‌خواهیم.

به همین خاطر است كه حتي با صفر بودن تورم انتظاری باز هم بهره‌ وجود دارد. مفهوم ارزش حال بسيار به کار می‌آید. مثلا با در نظر گرفتن آن می‌توان تعيين كرد كه جايزه یک مسابقه بخت‌آزمايی واقعا چه قدر می‌ارزد. دولت ايالتي كاليفرنيا تبليغ مي‌كند كه برای مسابقه بخت‌آزمايي جایزه‌ای به مبلغ يك‌ميليون دلار در نظر گرفته است. اما باید بدانیم که ارزش اين جايزه اين مقدار نيست. در واقع دولت كاليفرنيا متعهد مي‌شود كه برای بيست سال، سالانه 50هزار دلار به برنده بپردازد. اگر نرخ تنزيل 10درصد باشد و اولين قسط جایزه بلافاصله به برنده پرداخت شود، ارزش حال اين جايزه بخت‌آزمايي «تنها» 468246دلار خواهد بود. ارزش حال همچنين در رابطه با مسائل کاربردی از قبيل مكان فرودگاه به ما كمك مي‌كند. فرض كنيد فردي اعتقاد داشته باشد كه يك فرودگاه مثلا فرودگاه بين‌المللي دنور را بايد با فاصله بيست مايل از حاشيه شهر ساخت، زيرا اين شهر طي بيست و پنج سال آينده توسعه يافته و به آن نقطه خواهد رسيد. اين نكته بدان معنا است كه افراد طي بيست و پنج سال آينده بايد وقت با ارزش خود را صرف رفت و آمد در اين مسافت طولاني تا فرودگاه كنند. از سوی دیگر منفعت حاصل از اين كار آن است كه فرودگاه تا بيست و پنج سال ديگر از موقعيت خوبي برخوردار خواهد بود. اما از آنجا كه منفعت حاصل از مناسب بودن موقعیت فرودگاه در آينده دور به دست می‌آید، ارزش حال اين منفعت كم است و بنابراين ساخت فرودگاه در مكاني دور از شهر احتمالا در حال حاضر عاقلانه نیست.