از تجارت الكترونیكی تعاریف زیادی صورت گرفته است . برخی تجارت الكتروینك را انجام فعالیتهای بازرگانی و تجارت بوسیله الكترونیكی و همچنین بصورت مبادله اطلاعات و دسترسی به اطلاعات از طریق اینترنت می دانند و برخی تجارت الكترونیكی را مجموعه ای از علوم مختلف در زمینه تجارت ، حقوق و الكترونیك را با هم بكار می گیرد تا بتوان روند تجارت بین كشورها را تسهیل كند را تعریف می كنند. ولی شاید ساده ترین تعریف تجارت الكترونیك عبارت است از " تجارت الكترونیكی ، مبادله اطلاعات تجاری بدون استفاده از كاغذ است كه در آن از نوع آوریهایی مانند مبادله الكترونیكی داده ها ، پست الكترونیكی ، و…. استفاده می گردد.
شكی نیست كه امروزه رقابت شركتها و بنگاهها برای دسترسی به بازارهای یكدیگر بسیار افزایش یافته است. در گذشته ، عوامل رقابت میان این بنگاهها در دو عامل كیفیت و قیمت خلاصه می شد كه بر این اساس هر بنگاهی كه كالا را با قیمت و كیفیت بهتر ارائه می نمود می توانست سهم بیشتری از بازار را در دست گیرد. از طرفی با پیشرفت فن آوری اطلاعات و شكسته شدن انحصارات مربوط به اطلاعات تجاری و شفافیت آنها ، رقابت میان این بنگاهها بشدت افزایش یافته است كه قسمتی از این افزایش مدیون توسعه تجارت الكترونیك ( E-Commerce) بوده است. بنابراین برای حضور در بازار ، علاوه بر قیمت و كیفیت امروزه استفاده از تجارت الكترونیكی بعنوان یك مزیت رقابتی مطرح می گردد .
استفاده از تجارت الكترونیك در كشورهای توسعه یافته از سال 1990 با رشد و توسعه زیادی همراه بوده است . تجارت الكترونیك و یا به عبارت دیگر تجارت بدون كاغذ روشی است كه با حذف هزینه های مبادله اسناد ،كارآئی و بهره وری تجارت را افزایش داده و حضورشركتها را در بازارهای دور دست امكان پذیر می سازد.

یكی از ابزارهای مهم تجارت الكترونیك ، استفاده از اینترنت در فعالیتهای بازاریابی و فروش است . به عبارت دیگر یکی از ساده ترین و کار آمد ترین نقش تجارت الکترونیک در زندگی روزمره کاربران اینترنتی، خرید و فروش اجناس و تبادل وجوه مربوطه از طریق کارت های اعتباری می باشد. هدف از تجارت الکترونیک که در واقع ترکیبی از تکنیک ها و شگردهای بازرگانی است. تجارت الكترونیك به تمام فروشندگان این فرصت را مى دهد كه در بازارهای داخلی و خارجی و با عرضه كالاهاى خود به خریداران با كمترین هزینه رقابت ‏كنند. اینترنت به سرعت در حال رشد است. اینترنت یك بـازار كامل را ایجاد كرده است ، چون اطلاعات بـه طور جامع در دسترس است و خریداران می توانند خدمات فروشندگان و خدمات آنان را با هم مقایسـه كنند. اینترنت ، بازاریابــی رابطه مند را می طلبد و خدمات و ارتباط بلندمدت با مشتریان فراهم می سازد. از اینرو چهار عامل مهم در كسب موفقیت بازاریابی الكترونیك عبارتند از : سود رسانی به مشتری . توانایی در ارائه خدمات و اطلاعات مورد نیاز مشتری بصورت Online . و توانایی كنترل و هدایت وب سایت .ایجاد یكپارچگی میان فعالیت های بازاریابی الكترونیك با سایر فعالیت ها. برای جذب مشتری باید فعالیت های online شركت برای او سود آور باشد. همچنین باید خدمات متنوعی به او ارائه گردد. خدمات و تسهیلاتی كه باعث ایجاد انگیزه لازم در مشتری جهت خرید (حال و آینده ) گردد.
امروزه تجارت الكترونیك تنها به فرایند خرید و فروش محصولات محدود نمی شود، بلكه ارایه خدمات به مشتریان از جمله فعالیتهای عمده در این حوزه است. به طور كلی، مدیریت روابط مشتریان رویكردی است كه مشتریان را در هسته مركزی كسب وكار قرار می دهد و موقعیت شركت را وابسته به مدیریت موثر ارتباط با آنان می داند. گاهی این رویكرد با مفهوم بازاریابی رابطه مند همپوشی دارد. اما همه آنچه كه در بازاریابی رابطه مند مطرح می شود مدیریت روابط مشتریان نیست. بازاریابی رابطه مند مفهومی گسترده تر است كه ارتباط یك به یك فروشنده را با مشتری دربر می گیرد. به این ترتیب هر فروشنده باید قادر باشد كه رفتار خود را بر مبنای رفتار هر مشتری تغییر دهد. اما در مدیریت روابط مشتریان، این ایده مطرح است كه مشتریان خواسته های متفاوتی دارند و باید با گروههای مختلف، برخورد متفاوتی داشت. بنابراین، مدیریت روابط مشتریان بیش از فروش و بازاریابی مطرح است. چون شركت باید قادر باشد محصول خود را متناسب با نیازهای فردی مشتریان تولید كند. شركتهای موفق در توسعه محصولات خود، مشتریان را شركت می دهند. مشتری مداربودن معمولاً به این معناست كه به نیازهای مشتریان نوعی در بازار - متوسط مشتریان - توجه شود. اما برای بازاریابی یك به یك و رابطه مند شركت باید به طور مداوم با تك تك مشتریان تعامل داشته باشد. اما برای بازاریابی یك به یك و رابطه مند، شركت باید به طور مداوم با تك تك مشتریان تعامل داشته باشد. یكی از مهم ترین مزایای مدیریت روابط مشتریان آن است كه وفاداری مشتریان و در نتیجه قابلیت سوددهی شركت را افزایش می دهد.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که موضوع تجارت الکترونیک, موضوع فناوری و دانش فنی نیست.در بحث تجارت الکترونیک بیشتر هدف شناخت الگوهای جدید تجارت و ارتباطات موجود در محیط الکترونیکی است.همچنین باید توجه داشت که تجارت الکترونیک مجموعه ای است از فناوری های مخابراتی , پردازش و ذخیره داده ها در ارتباط با بازارها , سازمان ها , مشتریان , واسطه ها و سیستم های پرداخت الکترونیکی است.

  ویوان نیوز

  سمیرا ربیعی

  آموزش‌های کاربردی کسب و کار | ویژه کارآفرینان و مدیران | خواندنی‌های مکمل کسب و کار | مهارت‌های بازاریابی و فروش | مهارت‌های روابط عمومی و تبلیغات

   | تجارت | الكترونیك | در | توسعه | فروش | و | بازاریابی | چه | نقشی | دارد؟